ابتدا بهتر است بدانیم پیلینگ (peeling) به چه معنا است پیلینگ در لغت به معنای برداشتن لایه سطحی از روی پوست است. در پیلینگ پوست سلول‌های پیر و فرسوده پوست حذف شده و پوستی روشن، لطیف و کم چین و چروک جایگزین آن می‌شود. همچنین پلینگ می‌تواند موجب از بین رفتن لک‌های پوستی شود. در مقام تشبیه، عمل پیلینگ را می‌توان یک انقلاب در پوست تلقی کرد که در آن تمام سلول‌های کهنه از میدان به در و سلول‌های نرم و لطیف جایگزین آن‌ها می‌شوند.
پیلینگ پوست واکنشی طبیعی در بدن
لازم به ذکر است که عمل پیلینگ در تمامی افراد به‌خصوص در دوران کودکی و جوانی به طور طبیعی انجام می‌شود، لیکن به مرور زمان این قابلیت رو به زوال می‌رود، لذا با تدابیری مثل پیلینگ شیمیایی می‌توان این قابلیت را حفظ کرد.
پیلینگ بر اساس عامل لایه‌بردار به سه نوع تقسیم می‌شود:
- پلینگ شیمیایی
- پیلینگ لیزری
- پیلینگ مکانیکی
در این مقاله قصد داریم با پیلینگ شیمیایی آشنا شویم و بدانیم آیا این نوع پیلینگ مناسب شرایط ما هست یا خیر.
آیا پیلینگ شیمیایی مضر است؟
در گذشته پیلینگ شیمیایی با موادی از قبیل فنل، رزورسینول و اسید سالیسیلیک انجام می‌شد که به علت عوارض قلبی، کبدی و کلیوی هم‌اکنون به جز در موارد خاص و نادر از آن‌ها استفاده نمی‌شود. امروزه با گذر زمان و پیشرفت علم، مواد متفاوتی با عوارض کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شاید نام شیمیایی در دل برخی افراد خواهان پلینگ شیمیایی ترس و شبهه بیفکند اما باید بگوییم که جای هیچگونه نگرانی نیست چرا که این عمل بر خلاف فیزیولوژی پوست نیست بلکه حتی توصیه شده است که انجام به موقع آن مورد غفلت واقع نشود البته این عمل می‌بایست توسط پزشکان مجرب و آموزش دیده انجام شود همچنین می بایست توجه داشت که در هر امری رعایت اعتدال شرط است پیلینگ نیز از این قاعده مستثنی نیست. ضمن اینکه این عمل نیاز به مراقبت‌ها و ملاحظاتی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
موارد استفاده و منع استفاده از پیلینگ در افراد مختلف چیست؟
شخص داوطلب پیلینگ پیش از انجام هر اقدامی باید پزشک معالج خود را از مواردی مطلع کند؛ تاریخچه بیماری شخص داوطلب پیلینگ، پیشینه خانوادگی بیماری‌ها و داروهایی که مصرف می‌کند.
- افراد مبتلا به ناراحتی‌های قلبی، کبدی، ریوی و بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و افراد مستعد کلوئیدسازی (افرادی که زخمشان بعد از بهبود به شکل گوشت اضافه درمی‌آید) نباید پیلینگ شوند.
- پیلینگ شیمیایی برای افراد مبتلا به اختلالات تیروئیدی، بیماری های آلرژیک (اعم از تنگی نفس، آسم، کهیر، اگزما، حساسیت به نور خورشید و …) و قندخون، نیاز به توجه به مسائل و مراقبت‌های خاص خود را دارد.
- افراد دارای سابقه تبخال نباید پیش از بهبود تبخال عودکننده برای پیلینگ اقدام کنند.
- افراد سیگاری به علت تاخیر در بهبود زخم‌ها، از پیلینگ شیمیایی نتیجه کمتری می‌بینند.
- رنگ پوست شخص در نتیجه گرفتن از پیلینگ بسیار تعیین‌کننده است. هر چه رنگ پوست روشن‌تر باشد نتیجه حاصل از پیلینگ نیز بهتر خواهد بود.
از لحاظ میزان تاثیر پیلینگ در لایه‌های پوستی، سه نوع پیلینگ (سطحی، متوسط و عمیق) داریم که در انتخاب نوع آن‌ها شخص باید به موارد زیر توجه داشته باشد: درجه خشکی و چربی پوست، درشت یا ریز بودن منافذ پوست، میزان نمایان بودن مویرگ‌های پوستی، میزان عمق جای زخم یا جوش، پوست دور چشم، میزان و عمق چین و چروک اطراف چشم، پوست اطراف دهان و خطوط خنده.
انواع پیلینگ شیمیایی شامل چه مواردی می‌شود؟
پیلینگ شیمیایی بر حسب مواد مصرفی و عمق نفوذ مواد شیمیایی بر روی پوست، به سه نوع کلی تقسیم می‌شود.
پیلینگ سطحی
همانطور که از نام آن پیداست فقط بر روی لایه سطحی پوست (اپیدرم یا روپوست) اعمال می‌شود. برای چین و چروک‌ها و اسکارهای سحطی کاربرد دارد. این نوع از پیلینک برای تمام انواع پوست اعم از تیره و روشن قابل اجراست. پیلینگ سطحی نسبت به پیلینگ متوسط مدت زمان اثرگذاری کمتری دارد. همچنین دقت و مراقبت کمتری نسبت به پیلینگ متوسط و عمیق نیاز دارد. این نوع پیلینگ را می‌توان هر دو هفته یا هر ماه یکبار تکرار کرد.
پیلینگ متوسط
در این نوع پیلینگ، نفوذ مواد مورد استفاده در لایه‌های عمیق‌تری صورت می‌پذیرد (تا درم فوقانی). این نوع پیلینگ به علت ایجاد سوختگی درجه دوم نیاز به چند روز استراحت، مراقبت و درمان‌های تجویز شده توسط پزشک متخصص دارد. این نوع پیلینگ را می توان در فواصل حداقل دو الی سه ماهه تکرار نمود.
پیلینگ عمیق
در این نوع پیلینگ، دارو تا طبقات میانی درم نفوذ می‌کند، ازاین‌رو به دقت و مراقبت بیشتر و چند روز استراحت نیاز دارد. بیمار باید تا یک هفته بعد از انجام عمل، هر روز و یا حداقل یک روز در میان توسط پزشک ویزیت شود تا در صورت بروز مشکل اقدام مقتضی صورت گیرد. در این نوع پیلینگ، جایگزینی لایه جدید پوست از یک تا دو هفته بعد آغاز می‌شود و بهبودی کامل بعضا ممکن است چند ماه به طول انجامد. این نوع پیلینگ را می‌توان در فواصل حداقل سه الی شش ماه تکرار کرد.
مراقبت‌های لازم بعد از پیلینگ شیمیایی
بعد از انجام پیلینگ شیمیایی، پوست به شدت حساس و آسیب‌پذیر می‌شود لذا باید با دقت بیشتری از پوست خود مراقبت کنید. پس از پیلینگ شیمیایی، مراقبت از پوست در برابر موارد زیر ضروری است.
اشعه خورشید و گرمای آفتاب
در صورت انجام پیلینگ باید تا حد امکان از اشعه خورشید دوری کرد. در صورت عدم امکان به صفر رساندن مواجهه با آفتاب نیز باید از ضدآفتاب‌های قوی استفاده کرد اما بهترین مراقبت این است که فرد از خانه خارج نشود.
آلودگی و گرد و غبار
پوست حساس شده پس از پیلینگ به هیچ وجه باید تحت نفوذ مواد آلوده قرار گیرد و رعایت بهداشت آن ضروری است، لذا در این مورد باز هم توصیه می‌شود که در خانه استراحت کنید.
سوز و سرما
همانطور که آفتاب و گرمای زیاد برای پوستی در این شرایط مضر است، سوز و سرما نیز می‌تواند پوست را دچار التهاب، لک و عوارض جدی کند، لذا بهترین فصل برای پیلینگ پوست، فصول معتدل و کم آفتاب است.
کندن لایه‌های پوست پوست شده
پس از پیلینگ با پوست پوست شدن بافت‌های پوستی فرسوده مواجه خواهید شد و باید از کندن این لایه‌ها با دست جدا خودداری کرده و نباید آن‌ها را با فشار و زور از پوست جدا کنید. توصیه می‌شود در این موارد از شوینده‌های ملایم به همراه کرم‌های مناسب استفاده کنید.
خرید محصولات مراقبت از پوست از دیجیکالابرای پیلینگ پوست به چه کسانی مراجعه کنیم؟
عمل پیلینگ عملی تخصصی است و مجری آن باید دانش گسترده درباره موارد مورد استفاده، آناتومی پوست، شناخت انواع پوست و آشنایی عمیق با نحوه ترمیم انواع پوست داشته باشد. لذا تنها پزشکان مجرب و آموزش دیده صلاحیت تجویز و انجام پیلینگ را دارند؛ متخصصان پوست و یا جراحان پلاستیک که دوره‌های مرتبط با پیلینگ را گذرانده باشند.
توصیه اکید ما در ویژتو این است که در صورت عدم موافقت پزشک متخصص از این کار چشم‌پوشی کنید و اطمینان داشته باشید که فقط پزشکان متخصص و باتجربه صلاحیت توصیه انجام این کار را دارند. قبل از انجام پیلینگ، شخص می‌بایست نه تنها از لحاظ فیزیکی و نوع پوست معاینه شود بلکه باید از لحاظ عصبی و روانی نیز تعادل لازم را داشته باشد توصیه واپسین ویژنو این است که در حال و هوای ابری دلتان، سراغ این کار نروید.
عوارض احتمالی پیلینگ پوست چیست؟
معمولا بعد از انجام پیلینگ، پوست ملتهب شده و ممکن است دچار سوختگی و قرمزی شود، همچنین ایجاد لکه‌های سیاه (به علت مردن لایه‌های سطحی پوست) و پوسته پوسته شدن از موارد شایع بعد از پیلینگ است. پیش از هرچیز باید از این عوارض آگاه باشید و زمانی را برای استراحت در خانه و انجام مراقبت‌های بعد از پیلینگ را در نظر بگیرید.
از موارد کمتر شایع می‌توان به بروز عفونت‌های میکروبی اعم از تبخال و زونا اشاره کرد. عوارض آلرژیک و کهیری نیز در مواردی مشاهده شده است. همه این موارد نشان می‌دهد که تجویز پیلینگ پوست جز به تشخیص پزشک متخصص کاملا اشتباه است.
پیلینگ فقط در صورت صلاحدید پزشک می‌تواند مفید باشد
همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد، پیلینگ یک مکانیزم طبیعی در بدن است که در برخی شرایط به خوبی انجام نمی‌شود و از این رو می‌توان از راه‌های جایگزین مثل پیلینگ شیمیایی استفاده کرد. پیلینگ شیمیایی یک روش علمی و درمانی است و لازم است که حتما توسط پزشک متخصص انجام شود.
اگر پیلینگ توسط پزشک باتجربه و متخصص انجام نشود، یا جنس و میزان دارو نامناسب باشد و در مجموع پیلینگ پوست به شیوه صحیح و علمی انجام نشود، عوارض مخربی خواهد داشت که بروز لک‌های بزرگ و تیره از شایع‌ترین آن‌هاست.
در آخر بار دیگر تاکید می‌کنیم برای مراقبت‌های بعد از پیلینگ و ادامه اثرگذاری آن باید از کرم‌ها و شوینده‌های مخصوص استفاده کرد. این شوینده‌ها و کرم‌ها بسته به نوع پیلینگ، پوست و شرایط جسمانی بیمار توسط پزشک تجویز خواهد شد.
